Interview KieKie 18 oktober 2017

Niels Stomps werkt al vijftien jaar als documentair fotograaf en deelt zijn kennis en enthousiasme over het fotoboek tijdens het Expert Programma voor professionele fotografen aan de Fotoacademie in Amsterdam. Hij vertelt over zijn zogenaamde ‘sketches’, zijn drang om voortdurend nieuw werk te produceren en over de meerwaarde van het fotoboek.

Je observeert, fotografeert en legt hierdoor een stukje van het menselijk gedrag bloot. Wat fascineert je zo aan mensen en wat wil je de kijker vertellen met je werk?

“Wat me zo fascineert aan mensen is dat we eigenlijk allemaal heel erg op elkaar lijken. We willen allemaal individualistisch zijn, maar eigenlijk zijn we dieren en vertonen we allemaal hetzelfde gedrag. Het is een vrij simpel gegeven, maar daarom vind ik het ook zo leuk om dit te laten zien. Niet iedereen is hetzelfde, maar als ik een onderwerp lang bestudeer, gaan je patronen opvallen in hoe soorten groepen mensen zich gedragen. Dat vind ik tof dat ik dat dan ontdek. Wat ik mooi vind aan fotografie, mensen en hun gedrag is dat ik dit altijd verzamel op een plek waar er spanning is tussen mens en zijn omgeving, er moet altijd een soort frictie zijn. Dit is precies waar mijn werk over gaat; waar mensen eigenlijk gedwongen worden om zich aan te passen of zich anders moeten verhouden tot een situatie. Vaak doen we dat in een groep, maar er zijn ook individuele acties. Het gaat over de mens die zich aanpast aan de natuur. Dit kan echt een landschap zijn, maar met natuur bedoel ik ook bijvoorbeeld een stad. Het werkt ook andersom, hoe wij als mens de stad proberen te vormen en in te richten naar hoe wij dit zelf het fijnst vinden. Ik bewonder dat aanpassingsvermogen enorm en dat ontroert me.”

Hoe langer en meer ik naar je werk kijk, hoe meer humor ik erin ontdek. Is humor voor jou een belangrijk onderdeel in je foto’s?

“Mijn werk heeft geen mega urgentie, het is heel subtiel en daar hoort humor ook wel een beetje bij. Toch denk ik dat het vooral komt, omdat ik steeds vrijer ga werken. Het heeft er ook wel mee te maken dat mijn series altijd tegen het cliché aanschuren. Ik denk vaak bij een serie dat het misschien iets te cliché wordt en dan geef ik er een draai aan. Daar maak ik het waarschijnlijk ook een stukje humoristischer mee.”

Je hebt jezelf de uitdaging gegeven om iedere vrijdag, een jaar lang, je fotografische bevindingen en observaties van die week online te zetten. Wat is je idee achter deze ‘sketches’ en hoe belangrijk is het voor jou als fotograaf om een continue werkflow te hebben en wekelijks nieuw werk te produceren?

“Ik vind het enorm heftig om te doen, maar het is in veel opzichten wel heel belangrijk voor me om wekelijks series te maken. Ik heb dit ook zelden gedaan in mijn eigen leefomgeving. Ik zoek mijn projecten vaak ergens anders, ook om een bepaald soort concentratie op te zoeken. Het is heel anders om het in je gewone week toe te passen. Ik ben ermee begonnen om weer te kunnen spelen en te experimenteren. Ik neem mezelf heel serieus, maar ik vind ook dat je jezelf niet altijd te serieus moet nemen. Daar kan je ook veel vrijheid door kwijtraken, omdat je niks meer uitprobeert. Omdat je aan je publiek denkt, wat zij ervan zullen vinden. Ik werk altijd veel met stagiaires en ik vind het leuk om een samenwerking met hen aan te gaan en gewoon lekker te experimenteren en een deadline te hebben. Je kunt niet te lang nadenken over iets, het moet er gewoon zijn. Plus dat er van fotografen altijd verwacht wordt een kant en klaar eindbeeld te hebben, terwijl als je ons vergelijkt met bijvoorbeeld voetballers of muzikanten, die trainen ergens voor. Als fotograaf oefen je eigenlijk nooit. Als iets niet goed werkt, dan is het weg, dus eigenlijk is het heel goed om dingen uit te blijven proberen.”

Het fotoboek is in die zin voor mij wel perfect, omdat er gaten in het verhaal kunnen liggen, wat je bij een film bijvoorbeeld niet kan doenhttp://www.kiekiekrant.com/tag/niels-stomps/